W Twoim magazynie zalega zbyt dużo zapasów? Jedną z przyczyn takiego problemu może być efekt byczego bicza. Warto znać to pojęcie, ponieważ odnosi się do zjawiska, jakie dość często występuje w łańcuchu dostaw i ma negatywne skutki dla jego uczestników. Dowiedz się zatem, na czym polega efekt byczego bicza i dlaczego warto przygotować do niego magazyn, inwestując w nowoczesne systemy przeładunkowe.
Spis treści
Na czym polega efekt byczego bicza?
Efekt byczego bicza (ang. bullwhip effect) jest pojęciem z dziedziny logistyki, którym określa się spotęgowany skutek zmian popytu w łańcuchu dostaw. Chodzi tutaj o zjawisko, gdy nagły wzrost popytu występujący w jednym z ogniw takiego łańcucha, powoduje niepotrzebne zwiększenie zamówień u kolejnych partnerów, czego efektem jest nadmierny wzrost zapasów.
Najlepiej zjawisko to zobrazować przykładem. Załóżmy, że firma A regularnie zamawia w hurtowni B 1000 sztuk określonego towaru. Wobec takiego zapotrzebowania hurtownia B odbiera dokładnie taką samą liczbę towaru od producenta C. Jednak w pewnym miesiącu firma A nagle podwaja zamówienie, a więc chce kupić 2000 sztuk produktów. Hurtownia nie ma innego wyjścia, jak zamówić właśnie taką ilość asortymentu u producenta. Na wszelki wypadek składa jednak od razu zwiększone zamówienie na kolejne miesiące. Producent też zatem zwiększa produkcję o 1000 sztuk miesięcznie.
W kolejnych miesiącach firma A zamawia jednak ponownie tylko po 1000 sztuk towaru. Pojawia się więc efekt byczego bicza, ponieważ zarówno w hurtowni B, jak i u producenta powstają nadprogramowe zapasy towaru. Nietrudno zauważyć, że zjawisko to przypomina efekt kuli śniegowej, ponieważ im więcej jest uczestników łańcucha dostaw, tym większe powstają zapasy.
Jak powstaje ten problem?
Problem w postaci efektu byczego bicza powstaje najczęściej w wyniku braku przepływu informacji między uczestnikami łańcucha dostaw. W naszym przykładzie nie doszłoby przecież do niego, gdyby firma A poinformowała hurtownię B, że zwiększone zamówienie ma charakter jednorazowy.
W szerszym ujęciu do przyczyn zjawiska bullwhip effect można zaliczyć również:
- błędy w procesie prognozowania popytu,
- brak strategii przy planowaniu łańcucha dostaw,
- niestosowanie systemów informatycznych do zarządzania dostawami,
- niewłaściwy system kontroli,
- błędy w gospodarowaniu zapasami,
- brak odpowiednich szkoleń pracowników.
Jakie są konsekwencje tego zjawiska dla logistyki?
Bezpośrednią konsekwencją efektu byczego bicza jest powstawanie nadmiernych zapasów u poszczególnych uczestników łańcucha dostaw. Takie zapasy generują natomiast wysokie koszty, które mogą stać się przyczyną problemów finansowych, a nawet prowadzić do dalszych zakłóceń w łańcuchu. W celu pozbycia się nadprogramowych zapasów firmy mogą czasowo ograniczyć kolejne zamówienia, co zmusi producenta do zmniejszenia produkcji, której skutkiem może być ponowne zaburzenie równowagi między podażą i popytem.
Jak zminimalizować efekt byczego bicza?
Podstawowym sposobem na zminimalizowanie efektu byczego bicza jest koordynacja działań uczestników łańcucha dostaw w celu zmniejszenia poziomu zapasów. Wszystkie firmy powinny zatem zadbać o sprawny przepływ informacji oraz zbudować wspólną strategię postępowania w zakresie zamówień. Do tego przydają się systemy informatyczne do zarządzania stanem magazynowym, a także do komunikacji między poszczególnymi ogniwami łańcucha.
Równie ważną kwestią jest odpowiednie przygotowanie obiektu magazynowego na nagłe zwiększenia poziomów zapasów. Warto więc go wyposażyć w dodatkowe miejsca składowania, a także w nowoczesne doki przeładunkowe, które poradzą sobie z nadmiernym przepływem towarów.
Czy można zapobiec efektowi byczego bicza?
Efektowi byczego bicza można zapobiegać głównie poprzez wspomniany wyżej odpowiedni przepływ informacji między uczestnikami łańcucha dostaw. Właściwa komunikacja jest podstawą do tego, by budować trafne prognozy popytu i lepiej zarządzać zapasami.
Pamiętaj jednak, że nie zawsze da się uniknąć zakłóceń w łańcuchu dostaw i dlatego należy się do nich przygotować. W zakresie przystosowania obiektu magazynowego do nagłych zwyżek zapasów pomoże Ci Prodock, który dostarczy m.in. hydrauliczne platformy przeładunkowe, fartuchy uszczelniające i inne elementy usprawniające obsługę ładunków.